In 2015 heb ik een kluswoning gekocht aan de rand van een dorp in Gelderland. Het is een huis uit 1908, waaraan maar weinig geïsoleerd is en het dak lekte als een mandje, net als de badkamer. Genoeg te doen dus! Omdat er toch veel veranderd moest worden, kon ik in de oude setting makkelijk experimenteren.
Watertank bleek onrendabel
Ik las op internet van alles over duurzaam wonen en kwam op het idee om een grote watertank in mijn kelder te laten plaatsen. Dit bleek alleen nogal duur en uit informatie over het gebruik van het water in de tank, kwam ik erachter dat toiletspoeling veel water kost. Wanneer de tank leeg zou raken door het veelvuldig doorspoelen van de wc, moest de tank bijgevuld worden met leidingwater. Dan wordt de investering van zo’n tank natuurlijk zinloos. Ik liet het watertank verhaal even rusten en ging me concentreren op het verminderen van watergebruik voor het toilet.
Een droogtoilet, wat doe je met de inhoud?
Een besparingsknop had ik al, dus wat was er nog meer mogelijk? Ik ontdekte het boek ‘The Humanure Handbook’ van Joseph Jenkins (1999). Hij schrijf over een droogtoilet waarbij urine en poep niet wordt gescheiden. Beide zaken gaan in een emmer waar je na elke wc-beurt een laag zaagsel strooit. Hierdoor wordt de ontlasting afgedekt en ruikt het niet. Wanneer de emmer vol is, kan hij geleegd worden op een composthoop. Op deze composthoop kan ook het keuken- en tuinafval. Elke keer wanneer je een emmer wilt legen, haal je de toplaag van stro weg, daarna maak je een kuil in de hoop en hier giet je de inhoud van de emmer in leeg. De weggeschoven toplaag kan teruggeschoven worden en die vul ik dan aan met vers stro, zodat alles goed is afgedekt. Nu ruik je niets en komt er ook geen ongedierte op af.
De emmers spoel ik om met regenwater en dat regenwater gaat ook weer op de composthoop. Wanneer de emmers na verloop van tijd niet meer fris ruiken, gebruik ik biotex of groene zeep om de emmers schoon te maken. In een apart hoofdstukje zal ik meer vertellen over composteren. Meer informatie over het droogtoilet is te lezen in The Humanure Handbook (Joseph Jenkins, 1999).
Wanneer je zoekt op internet, zul je ook systemen tegenkomen waarbij ontlasting en urine gescheiden worden. Deze systemen zijn zelf te maken of te koop. Dit laatste is erg duur en economisch onrendabel. Daarbij is het totaal niet nodig om urine en ontlasting te scheiden (Jenkins, 1999). Bij scheiding zal urine kristallen afzetten in de container en de buis waar het doorheen loopt, dit is onfris en moeilijk schoon te maken en daarbij wat moet je met die losse urine. Een droogtoilet waarbij alles in een vat kan, is makkelijk zelf te maken en wanneer je het zelf maakt zijn de kosten laag. Dit is gunstig, want de waterprijs is ook laag. De urine bevat stikstof en dit is van belang bij het composteren. Hierover lees je meer in ‘Composteren’.
Waar kan ik een droogtoilet plaatsen?
Ik ben begonnen met een toilet in mijn schuur, om zelf te ondervinden of het gebruik geurvrij was.
Om toch een beetje privé te zitten heb ik de wc in een hokje van pallets gezet.
Inmiddels heb ik het toilet uit de schuur naar mijn eerste verdieping verplaatst. Het stonk niet en werkte prima. Ik wilde graag ook op de slaapverdieping een toilet, maar wilde geen riolering aanleggen, dus een droogtoilet was een ideale oplossing. Aan de vormgeving wil ik binnenkort nog wat doen, maar voorlopig heb ik een toilet naast mijn slaapkamer.
De kosten van een droogtoilet
De wc zelf bestaat uit een oude stoel die ik voor €5,- bij de kringloop heb gekocht. De wc-bril heb ik nieuw gekocht en deze kostte €19,95. Verder heb ik bij Welkoop een baal zaagsel (10 kg/ €7,99) en stro ( 2 keer 5 kg voor €9,-) gekocht. De baal zaagsel is nu half leeg en ik heb dit toilet nu 4,5 maand. Inmiddels weet ik dat je vaak gratis zaagsel bij een houtzagerij kunt halen. Voor stro hoef ik ook niet meer naar de winkel. Na de introductieweek van een hogeschool kon ik de gebruikte strobalen gratis meenemen. Hier had de intro-commissie een zwembad mee gebouwd. Als laatste heb ik drie plastic emmers van 20 liter met deksel en handvat gekocht. Deze emmers zijn 31,5 cm hoog en kostte mij €5,15 per stuk. In het totaal heb ik €41,94 uitgegeven. Ik ben niet meer naar de gewone wc geweest. Hierdoor heb ik nu €6,84 aan waterkosten uitgespaard. Dit is op basis van een zuinige spoelbeurt, want de besparingsknop had ik al. Dus zes liter water per spoeling en zes keer per dag naar de wc. Mijn kosten voor stro en zaagsel waren in deze periode respectievelijk €9,- en €4,-, samen dus €13,-. Ik heb dus een verlies van €6,16. Zolang je niet gratis aan stro en zaagsel kunt komen is deze manier van toiletgang duurder dan het traditionele toilet. Wel kun je de compost die je zelf maakt gebruiken in je eigen tuin. Wanneer ik dit meereken en daardoor niet naar Intratuin hoef voor compost, ben ik wel goedkoper uit, want een zak biologische compost kost €4,99 per 40 liter. Nu ben ik pas 4,5 maand bezig met composteren, dus ik weet niet hoeveel compost ik uit deze periode overhoud.
Waarom is het droogtoilet duurzaam?
1. Doordat dit toilet geen gebruik maakt van water om door te spoelen, bespaar je enorm veel leidingwater. Hiermee bespaar je ook een beetje in je portemonnee.
2. Er is geen vervuiling van het rioolwater, daardoor hoeft het niet om deze reden gereinigd te worden in een RWZI (rioolwaterzuiveringsinstallatie). Dit bespaart energie en geld.
3. In combinatie met het zelf composteren, heb je een kringloop op eigen terrein. Dit levert gratis compost op.
Hieronder een filmpje waarin ik uitleg hoe de kringloop van voedingstoffen bij mij thuis gaat.
Strobalen van de introductieweek. 
Emmer met zaagsel om urine te absorberen. 
Composthopen in de achtertuin.